Fikret ÇENGEL
Türkiye’nin en pahalı zirvelerinden birindeyiz. Bilecik Söğüt’te 3 bin hektarlık alanda Gübretaş heyetinin altın madeni burası. 1980’li yıllara dayanan hikayesinde mutlu sona 2020 yılında ulaşıldı.
Yapılan incelemelerde bu alanda 109 ton altın kaynağı bulundu. Bu da yaklaşık 60 ton (1.92 milyon ons) altın rezervine işaret ediyor. Bu zirvede ilk fazı tamamlanan yatırımlarla birlikte 500 milyon dolarlık yatırımla devreye girecek olan 2. ve 3. fazlarla birlikte yıllık 2,5 ton altın üretilecek. Bir Tarım Kredi Kooperatifi kuruluşu olan Gübretaş, yıllardır başta 800 bin çiftçi ortağımız olmak üzere Türk çiftçisi için gübre üreterek toprağa değer katarken, şu anda yerin altında olan milyarlarca dolar değerindeki altın, ülkemize kazandırılacak. Türkiye ekonomisine kazandırılacak.
Tarım Kredi Kooperatifleri son dönemlerde artan mutfak enflasyonuna karşı düzenleyici olarak açtıkları yüzlerce marketle ön plana çıksa da 160 yıldır tarıma ve Türk çiftçisine destek veriyor.
1867 yılında Mithat Paşa tarafından kurulan TKK, “Memleket Sandıklarına” dayanmaktadır ve bugün Türkiye’nin tarımsal gelirinin yüzde 20’sini sağlamaktadır. 800 bin çiftçi ortağı ile çiftçiye gübre, ilaç ve yem sağlamakta, eser satın alarak yurtiçi ihtiyacını karşılamakta, ihraç etmekte ve son yatırımlarla son eser olarak tüketiciye sunmaktadır.
TKK Genel Müdürü Hüseyin Aydın’ın deyimiyle TKK, ‘Türkiye’deki tarım ekosisteminin en kurumsal yapısı’. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla Gübretaş maden sahasına ilk altın dökümünün ardından basın mensuplarıyla bir araya gelerek, TKK’nın yer altı ve yer üstü faaliyetlerine ilişkin son bilgileri aktardı. Aydın dedi ki:
Uçtan uca bir tarım ekosistemi
Tarımın milli gelir içindeki payı yüzde 5. Tarım Kredisi bu yüzde 5’in yüzde 20’sini tek başına sağlıyor. Devam eden ve hayata geçirilecek yeni yatırımlarla tarımsal milli gelirin yüzde 30’unu tek başımıza sağlayabileceğiz. Bu yüzden bir ekosistemi yönettiğimizi söylüyoruz. 800 bin ortağımız olan çiftçilerimizle birlikte üretiyor, gübre, ilaç ve yem başta olmak üzere tüm ihtiyaçlara cevap veriyoruz. Ardından üretileni lisanslı depolarımızda saklıyor, ihtiyaca göre ya da son ürün olarak Türkiye genelinde açtığımız 3.000’e yakın satış noktasında tüketiciye en iyisini satıyoruz.
Kredi satışlarında yüzde 99 getiri
Getirdiğimiz yeni bir uygulama ile çiftçimizin teminat tabanını kaldırarak derecelendirme sistemini devreye alıyoruz. Belli bir yüzdeye kadar imza karşılığında takviye veriyoruz. Derecelendirme ne kadar yüksek olursa, yanıt o kadar düşük olur. Bunun verimliliği artıracağını düşünüyoruz.
Bugün Tarım Kredi’nin kredili satışlarının geri dönüş oranı yüzde 99’dur. Nitekim geçmiş yıllardan sorunlu alacakların yüzde 80’ini yeniden yapılandırdık.
TKK marketler üretici ve tüketiciyi buluşturdu
Çiftçilerimizin elde ettiği eserleri artık pazarlarımızda satıyoruz. Ortalama bir pazarda kendi üretimimiz olan 200 adet ana iş olmak üzere 1400 adet tali eser bulunmaktadır. Kısa vadede ana iş sayımızı 700’e çıkarmayı hedefliyoruz. Ayrıca birebir işlerden çeşitlilik yaratarak fiyat esnekliği sağlamak. 1550 markete ulaştık, ayrıca 400 satış noktamız ve işbirliği yaptığımız marketlerimiz var. Toplamda Şubat ayı sonuna kadar 2750 noktada TKK çalışmalarına erişim sağlanacak.
Pahalı eleştiri haksızlıktır
Özellikle son dönemlerde artan hayat pahalılığı nedeniyle marketlerimiz değerli bir misyon üstlenmektedir. Fiyat istikrarı sağlıyoruz. İndirimlerde başı çektik. Bana göre herkese fiyatları indirttik. Ancak haksız eleştiriler var. Marketlerimizde satılan 1.sınıf baldo pirinç, başka bir markette satılan yabancı menşeili bir ürün ile karşılaştırılmaktadır. Şimdi o eserleri rafa kaldırıyoruz. TK markalı 1. sınıf ürünlere ek olarak Anadolu markası ile daha ekonomik ürünler ile fiyat ve kalite esnekliği sağlayacaktır. Toplamda 1400 eserden 600 adet, piyasadaki en iyi fiyatı veriyoruz. Bu 600 eser arasında %1,5 ile %25 arasında ortadaki diğer marketlere göre daha ucuzuz.
Türkiye pazarı olduk
Piyasalar vatandaşlar tarafından sahiplenildi, ilgi var. Yani eleştirenler var, herkesi mutlu etmek mümkün değil ama vatandaş bunu benimsemiş durumda. Türkiye’de herkes bizden hızlı bir şekilde satın alıyor. Peki nasıl söyleyebilirim; Türkiye’nin pazarı haline geldik, tutukladıkları takımlara bakın, coğrafyaya, gelir grubuna bakın, bizde bu tür bir ölçüm var.
Kadın işletmelerine destek
Pazarda bize başvuran kadın girişimcilerin eserlerini kadın girişimcilerin raflarında açıyoruz. Kadın girişimciler Tokat’ta yaprak turşusu, Akşehir’de vişne reçeli ve Haymana’da tarhana yapıyor. Eser sayısı her geçen gün artıyor. Şu an marketlerimizde ortalama 60-80 eser var. Aslında 40’a yakın kooperatifle çalışıyoruz.
Koop-Bakkal projesi kapsamında ilk olarak 6 il seçtik ve 250 bakkalın işlemlerini tamamladık. Eserlerimizi satıyorlar. Şubat ayında 17 ilde 540 bakkal daha eklenerek 790 bakkala ulaşılacak.
Akıllı market Ankara’da devreye girecek
“Büyük bir pazar planımız var. Yine yük bizim işimiz olacak ama temizlik konusunda şarküteride daha fazla ürün ve alanla hizmet vermeye devam edeceğiz. İlki şubat ayında Ankara’da olacak akıllı market açacağız. Hangi rafta ne iş olduğunu bilecek barkod okuyuculu büyük bir market, kapıdan girdiğinizde ödemeyi kasadan yapıp içeride rahatça dolaşabiliyorsunuz. Şubatta Ankara’da deneyeceğiz. Büyüme politikamız devam edecek. Daha çok bölgeye daha çok eserle ulaşmak ve sürdürülebilir kılmak için depo yatırımlarımız olacak. 16 depomuz var. Tekirdağ ve Kayseri de eklendiğinde 3500 puana ulaşmış olacağız.”
TKK’nın 2023 ciro hedefi 100 milyar TL
“Tarım Kredi Kooperatifi 800 bin çiftçinin ortak malıdır. Kamu kaynakları kullanılmamaktadır. Kendi kaynaklarını ve bankalardan aldığı kredileri kullanıyor. Bundan dolayı burada heba edersek kamu kaybı olmaz, kooperatifin kaybı olur. Ayrıca, kayıp söz konusu değildir. Ama bir yandan da kamu sorumluluğumuz var ve 800 bin çiftçimize karşı sorumluluğumuz var. Ortağım kim? Eken, hayvanı olan, biçen. Tarım Kredi Kooperatifi olarak ürettiğimiz kaynaklarla büyüyoruz. 2022 sonunun prestijiyle 70 milyar TL ciroya ulaştık. 2023 hedefimiz 100 milyar TL.”
Pazar gıda enflasyonu yüzde 81
Tarım Kredi Piyasalarında yüksek enflasyon tezine yanıt veren Hüseyin Aydın, “Basında yüzde 256 olduğu haberi çıktı. Bizimki Türkiye’de TÜİK’in açıkladığı mutfak gıda enflasyonundan daha düşük: yüzde 81. Bu araştırma Aralık 2021 ile Aralık 2022 arasındaki tarihleri kapsıyor.
4 ay boyunca gübre fiyatlarını sabitledik
“Hammadde fiyatlarındaki artış nedeniyle gübre fiyatlarında ciddi artışlar oldu. Gübre, bir ürünün maliyetinin yüzde 15-20’sini oluşturuyor. 30 Nisan’a kadar dünyanın neresinde olursa olsun gübre ve yem fiyatları nereye giderse 4 ay boyunca fiyat artışı olmayacağı konusunda çiftçilerimize söz verdik. Bu sayede çiftçilerimiz önünü görebilir hale geldi.”
Yeni alımlar olabilir
Başka bir fırsat bulursak, değerlendirebiliriz. Ama biz bu şekilde alıcıyız demiyoruz. Daha fazla fırsata değer veririz veya ülke için çok değerli, düzgün işletilmemiş ve atıl bir değeri varsa, kabul edersek fırsatları değerlendiririz. Madencilik gibi yeni bir alana girmeyi düşünmüyoruz, ilk hedefimiz ana işimize daha fazla odaklanmak.
